Evinde siyah plastik kaplı ürün olanlar dikkat: ‘Kanser kaynaklı ölüm riskini yüzde 300 artırıyor’
Bilim insanları yaşamın her alanında kullanılan siyah plastiklerin içinde bulunan zararlı kimyasal miktarları ölçtü.
Özellikle çocuk oyuncaklarında, tek kullanımlık yemek kaplarında, mutfak gereçlerinde kullanılan siyah renkli plastiklerin içinde kansere neden olduğu anlaşılan alev geciktiriciler bulundu.
Çalışma sonuçları, tüketici ürünlerinde bulunduğu bilinen televizyon ve diğer elektronik cihazlarda kullanılan alev geciktiricilerin, aynı şekilde siyah plastik kaplı kepçe, spatula gibi mutfak gereçlerinin yanı sıra çocukların ellerinden bırakmadığı oyuncaklarda da yüksek oranda bulunduğu görüldü.
‘Elektronik atıkların geri dönüşümü sırasında yapılan hatalar yüzünden’
Araştırmacılar, tüketici ürünlerini yapmak için kullanılan plastiklerin, elektronik atıkların geri dönüşümündeki hatalar nedeniyle alev geciktiricilerle kirlenmiş olabileceğini savunuyor.
Toksik maddenin en yüksek oranda görüldüğü tüketici ürününün, siyah plastik suşi tepsileri olduğu belirtildi. Bunun içinde, alev geciktirici dekabromodifenil eterin (dekaBDE) milyonda 11 bin 900 parçasını içeriyor. Bu kimyasal, polibromlu difenil eterler (PBDE), alev geciktirici sınıfının bir üyesidir.
Kanser nedenli ölüm riskini yüzde 300 oranında artırıyor
Nisan 2024 tarihli bir araştırma, kanında en yüksek PBDE seviyelerine sahip kişilerin, en düşük seviyelere sahip kişilere göre kanserden ölme olasılığı yaklaşık yüzde 300 daha fazla olduğu ortaya çıktı.
DekaBDE’in kanser, endokrin ve tiroid sorunları, fetal ve çocuk gelişimi ve nörolojik işlev ve üreme ve bağışıklık sistemi toksisitesi ile bağlantılı olmasından dolayı 2021 yılında ABD Çevre Koruma Ajansı tarafından kullanımı tamamen yasaklandı.
Kısıtlamalara rağmen test edilen ürünlerde hala yüzde 70 oranında dekaBDE bulunduğu ortaya çıktı. Bu toksiklere sadece spatula ve kaçık gibi siyah plastikten yapılan mutfak gereçlerden maruz kalındığı düşünülürse, bir kişinin her gün ortalama 34.7 milyonda bir parça dekaBDE tükettiği sonucuna varıldı.
Alev geciktirici nedir?
Alev geciktirici (flame retardant), 1970’lerden beri birçok tüketici ve endüstriyel ürünlerde malzemelerin tutuşma özelliğini azaltmak için kullanılmıştır.
Evlerde sürekli kullanılan televizyonlar, akıllı telefonlar, bilgisayarlar, oyun sistemleri ve tabletler dahil olmak üzere, mutfak araç gereçlerinde, çocuk oyuncaklarında, kanepelerde, berjerlerde, uzanma koltuklarında, ofis sandalyelerinde, araba döşemelerinde, bebek araba koltuklarında, halı dolgularında, köpük dolgulu yoga matlarında ve dolgulu bebek ürünlerinde alev geciktiriciler kullanılır.
